XAΡΤΗΣ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ

Ραδιόφωνο ακούω από μικρός... Από την εποχή της ΥΕΝΕΔ, με το "καθημερινό μας καλειδοσκόπιο", με τα ματς της Κυριακής και τις εμβόλιμες παρουσιάσεις των δισκογραφικών εταιριών, από τις εποχές του Kώστα Μυλωνά και του Μιχάλη Γαργαλάκου... Δε μου έλειψε. Αλλά την τελευταία δεκαετία, λίγο πριν από το ξεκίνημα της κρίσης, θα έλεγα ότι το λάτρεψα...

Είμαι φανατικός "καταναλωτής ραδιοφώνου", και θα έλεγα επίσης, ενεργητικός ακροατής... Τα πρώτα χρόνια της κρίσης, εστίαζα πολύ σε εκπομπές πολιτικής ανάλυσης, σχολιασμού ακροατών κλπ. Καλώς ή κακώς όμως, την κρίση και την τρομολαγνεία τη βαρεθήκαμε, κι ο χάρτης τον τελευταίο καιρό έχει διαμορφωθεί εντελώς διαφορετικά...

Χωρίς πολλά-πολλά εισαγωγικά λοιπόν, να μια μικρή περιήγηση στο τί περνάει από τα ακουστικά μου, σε εβδομαδιαία βάση...

1. Καθημερινές, Δευτέρα-Παρασκευή

06:00 ~ 08:00 : Το ραδιόφωνο έρχεται στα αυτιά με την αφύπνιση του κινητού. Πρώτη ανάγκη, να ξεκινήσει η μέρα με χιούμορ και χαμόγελο. Η βελόνα σταματάει στον Sports24 103.3 της Αθήνας, και στα "Τσουβελομαχαιρώματα". Ο Δημήτρης Μαχαίρας, με τις αστείρευτες μουσικές γνώσεις του αλλά κυρώς με τη χαρακτηριστική του φωνή, και ο Αλέξανδρος Τσουβέλας, stand-up comedian και καταπληκτικός μίμος, είναι δίδυμο-εγγύηση για να ξεκινήσει η μέρα με χαμόγελο. Εκπομπή που περιγράφεται με συντομογραφία ως "τί πινετε πρωί-πρωί", με μουρλούς που παίρνουν στις 6 για να τραγουδήσουν στο τηλέφωνο, με θεματικες ενότητες, μαζεύει εκατοντάδες μηνύματα αλλά και ζωντανές παρεμβάσεις ακροατών...

08:00 ~ 10:00 : Μετά τις 8, η βελόνα παραμένει στην ίδια συχνότητα. Είναι η ώρα που πηγαίνω με το παιδί στο σχολείο, και μας συνοδεύει το ουρανομήκες "et le chansooooon" του Μηνά Τσαμόπουλου, σε μια επίσης ιστορική εκπομπή, "Πνίξτε το φουνταριστό", μαζί με το Γιώργο Θαναηλάκη. Εδώ τα μηνύματα και η χιουμοριστική διάθεση έχει πια φουντώσει για τα καλά... Οι παραγωγοί είναι "ο ένας κόβει κι ο άλλος ράβει", αν πεις δε και για τους ακροατές που στέλνουν μηνύματα... Σκωπτική διάθεση, αλλά και ενημέρωση, πολύ συχνά καλεσμένοι από διάφορους τομείς, με μια λέξη μια πολύ καλή συνέχεια, στην ίδια πρωϊνή ανεβαστική διάθεση.

Η φωτογραφία είναι από τον "Παραπολιτικά 90.1", στον οποίον είχαν εκπομπή πέρσι. Στο σταθμό αυτό την ώρα 8-11 ακούγεται ο πολύς Γιώργος Τράγκας, στο γνωστό του στυλ "Eν Αθήναις". Τον αναφέρω γιατί ναι μεν δεν τον ακούω, αλλά στο δίωρο μπορεί να παραστεί, για διάφορους λόγους, ανάγκη να πάρω μικρές "τζούρες" του, δευτερολέπτων... Αν μη τι άλλο πάντως, ο Τράγκας, "το μεγάλο διαζύγιο" των τελευταίων ημερών, ύστερα την αποχώρησή του απότον Real μετά από 10 χρόνια, κρατάει εδώ και χρόνια το στυλ του, το χιούμορ του, τις εμμονές του, τα πάντα...

Στο διάστημα 9:40~10:00, βγαίνοντας από το Μετρό και μέχρι το γραφείο,περπατώντας ακούω το τέλος των Φουνταριστών, κι αν έχω αργήσει λίγο, την αρχή της εκπομπής του Νίκου Χατζηνικολάου.

10:00 ~ 10:20 : Στην ουσία είναι δέκα και δέκα (και βάλε, μέχρι να τελειώσουν οι ατέλειωτες ενοχλητικές διαφημίσεις του Real Fm 97.8), με δέκα και είκοσι. Ακούω μόνο την αρχή, να μην πω τις πρώτες λέξεις του Νίκου Χατζηνικολάου. Δεν είναι δημοσιογράφος που μου αρέσει, πολύ δε περισσότερο ραδιοφωνικός παραγωγός που μου αρέσει, και το βραδυκίνητο στυλ της ομιλίας του, ούτε πρωϊνή αισιοδοξία με γεμίζει, ούτε ενδιαφέρον. Ωστόσο, από μαζοχισμό και παλιά κατάλοιπα, ακούω την έναρξη του "έγκριτου"...

10:15-13:00 : Έχοντας πια ανοίξει τον υπολογιστή του γραφείου, και με πρόσβαση στο Ίντερνετ, η ραδιοφωνική βελόνα πλέον ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη. Στον λατρεμένο Imagine 89.7. Εδώ θα βρούμε με πολύ πρωϊνό κέφι τον Αντώνη Βλαβογελάκη και τη Μαρία Αμανατίδου, των οποίων το διαφορετικό, σαλονικιώτικο στυλ, θα συνοδέψει το ξεκίνημα της δουλειάς. Ταιριαστό ραδιοφωνικό ζευγάρι από χρόνια κι από πολλούς σταθμούς "εκεί πάνω", μιλάνε "τόσο όσο", τα λένε όλα, βάζουν ωραία μουσική, και κρατάνε καλή παρέα.

Η εκπομπή την τρίτη ώρα της έχει συνήθως διαγωνισμό για προϊόντα της MLS. Εκείνη την ώρα, αν δε συμμετέχω περιμένοντας την κλήρωση, μπορεί να κάνω μια μικρή ατασθαλία κατεβαίνοντας πάλι προς Αθήνα, κι ακούγοντας λίγο από την εκπομπή του Δημήτρη Kαμπουράκη στον Real FM 97.8. Ο Καμπουράκης είναι "καινούριο κοσκινάκι" στον Real, και, χωρίς να πω ότι με συγκινεί ιδιαίτερα η, πολιτικής βάσης άρα...flicteness, εκπομπή του, έχει ένα ωραίο ένθετο, γνωστό στους παλιούς ραδιοφωνόφιλους, το "Μια σταγόνα ιστορίας". Αυτό, προς το τέλος, γύρω στη μία παρά δέκα.

13:00 ~ 14:00 : Όσο κι αν η βελόνα πιο πριν άκουγε πινελιές από Real FM, τώρα θα μείνει μια ώρα, για να ακούσω "Ελληνοφρένεια". Την τηλεοπτική εκπομπή δεν την έχω δει ποτέ. Η ραδιοφωνική, δεν είναι όπως παλιότερα. Ωστόσο ο Θύμιος Καλαμούκης και ο Αποστόλης Μπαρμπαγιάννης έχουν την αίσθηση του χιούμορ ακόμα (έστω κι αν προβαίνουν σε χοντράδες ενίοτε), και, τουλάχιστον ακόμα, ακούγονται...

14:00 ~ 15;00 : Δύσκολη ώρα, που ακόμα δεν έχει "κλείσει" οριστικά. Οι ειδησεογραφικοί σταθμοί της Αθήνας, Real, Παραπολιτικά, έχουν δυνατά δελτία ειδήσεων, ωστόσο δε με ενδιαφέρει να τ' ακούσω. Τις περισσότερες δε φορές, παίζουν πράγματα που ξανακούστηκαν το πρωί ή στα δελτία ειδήσεων της προηγούμενης βραδιάς, άρα όχι απλώς μπαγιάτικα, αλλά για τη χωματερή, με τις σημερινές ειδησεογραφικές ταχύτητες... Εκείνη την ώρα μπορεί να στραφώ στο έντεχνο ελληνικό του "Μέντα 88.0", ώρα που έχει εκπομπή η Ειρήνη Μπαλτά. Δεν είναι ότι με ενθουσιάζει, κυρίως γιατί, ως γνωστή ρετσέτα τέτοιων σταθμών, παίζει τους ίδιους και τους ίδιους τραγουδιστές, μάλιστα με ακρίβεια πενταλέπτου. 

Άλλες φορές επιστρέφω στον Sports24 Radio 103.3, για ν' ακούσω την αρχή από τους "Τρεις μπαλλαδέρος", και κυρίως το "Σαν σήμερα" που με ιδιαίτερο τρόπο λέει στην αρχή της εκπομπής ο Μένιος Σακελλαρόπουλος. Στη συνέχεια η εκπομπή έχει τηλεφωνήματα ακροατών, αντικείμενο που γενικώς, δεν με συγκινεί (βλ. και παρακάτω).

15:00 ~ 17:00 : Ξανανεβαίνουμε Θεσσαλονίκη, πάλι στον Imagine 89.7, για να μπούμε στη μεγάλη παρέα του Γιάννη Σερβετά και του Βασίλη Δέλιου... Απλές, καθημερινές, παρεϊστικες κουβέντες, πάμπολλοι ακροατές από το εξωτερικό, θετική σκέψη και διάθεση, χιούμορ, ανθρωπιά. Μια εκπομπή χωρίς φανφάρες, με τρομερή επαφή με το ακροατήριό της, εντός και εκτός συνόρων, που σου γίνεται καθημερινή συνήθεια... Εκπομπή που, με διάφορες εκδοχές της, ακούω τουλάχιστον 6-7 χρόνια τώρα, από τότε που αναμεταδιδόταν από αθηναϊκό σταθμό...

17:00 ~20:00 : Ώρα που στον Real FM της Αθήνας, ακούγεται ο Γιώργος Γεωργίου. Κι όσο κι αν το αθλητικό ενδιαφέρον και οι απόψεις αυτών που τηλεφωνούν, μπορεί να είναι από περιορισμένα έως αδιάφορα κίνητρα για να τον ακούσεις, η εμβόλιμη μουσική του δίνει τη χαρακτηριστική πινελιά. Φυσικά, όπως ξαναείπα, ο Real έχει πυκνές κι ενοχλητικότατες διαφημίσεις, κι είναι δύσκολο να μείνεις όλο το δίωρο...Ωστόσο, συνήθως μετά τις 18:30 που ο Γιώργος, παραμερίζοντας τους ακροατές, στρέφεται σε μια γερή δόση μουσικής, αξίζει τον κόπο. Επίσης, και τις Παρασκευές. Ακολουθεί το "Πάμε sports" των Παύλου Παπαδημητρίου-Παναγιώτη Περπερίδη, με κατά βάση αθλητικό περιεχόμενο, στοίχημα και γενικότερες απόψεις. Μην ξεχνάμε όμως ότι ο Real, όπως για πολλοστή φορά θα πω, από τις πολλές διαφημίσεις, γίνεται πια εκνευριστικός για τους ακροατές του, κι έτσι...

...μετά τις 18:00 και μέχρι τις 20:00, στον "Παραπολιτικά FM 90.1", o Xρήστος Φερεντίνος και η Αθηναϊδα Νέγκα, με το κέφι και το ιδιαίτερο στυλ τους, είναι μια καλή εναλλακτική. Σχολιασμός επικαιρότητας, παράξενων ειδήσεων από το διαδίκτυο, ρυθμική μουσική, γενικώς γνωστή συνταγή αλλά ενδιαφέρον και όχι βαρετό αποτέλεσμα.

20:00~22:00 : Ώρα διαδρομής, επιστροφής, κίνησης στο δρόμο, και βεβαίως σίγουρα με ραδιοφωνική παρέα, αλλά όχι ακόμα κλειδωμένη σε κάτι συγκεκριμένο. Συχνά Νίκος Μπογιόπουλος από τον Real, αλλά προς αναζήτηση κάποιας καλύτερης επιλογής, σύντομα... Γενικώς είναι δύσκολη ώρα για ραδιοφωνική ακρόαση. Τον τελευταίο καιρό, την ώρα αυτή ο Αντώνης Κανάκης στον Imagine 897 της Θεσσαλονίκης, κάνει μια εκπομπή σε ραδιοπειρατικό στυλ, παίζοντας βινύλια, με το χαρακτηριστικό "χρατς-χρουτς". Προς το παρόν είναι Τρίτη στον Imagine και Τετάρτη στον Fly (Θεσσαλονίκη, πάντα), και σας συνιστώ, όταν έχετε πρόσβαση στο διαδίκτυο, να την ακούτε αυτές τις ώρες...

22:00~24:00 : Δέκα με δώδεκα, θα σέβεστε ! Εκείνη την ώρα, έχει Fight Club ! Mια ιστορική εκπομπή που επανήλθε από φέτος στο πρόγραμμα του Sport FM 94.6 της Αθήνας. Ένα ακόμα δίδυμο με ιδιαίτερο στυλ, ο Γιάννης Τσαούσης και ο Κώστας Βαϊμάκης, Στυλ όχι μόνο στον τρόπο που παρουσιάζουν τα αθλητικά δρώμενα και παρελκόμενα, αλλά και σε έναν ολόκληρο "μηχανισμό" που έχουν καθιερώσει για τα μηνύματα των ακροατών : περίεργα ψευδώνυμα-παραφράσεις, τριλήμματα, "με τιμάει που..." και άλλες ρουμπρίκες της εκπομπής, που μόνο όταν την ακούσετε θα καταλάβετε τί εννοώ.

Το Fight Club βεβαίως, συχνά μέσα στην εβδομάδα πλήττεται από ζωντανές αθλητικές μεταδόσεις, αφού ανήκει σε αθλητικό ραδιοφωνικό σταθμό. Ε, τότε, μπορεί να πάμε να βρούμε στα "Παραπολιτικά FM 90.1", έναν άλλο παλιό γνώριμο, τον Αντρέα Μαζαράκη, με πολύ καλά αφιερώματα σε μια πιο ρετρό εποχή του ελληνικού τραγουδιού, πίσω από το '60. Μπορεί να με πείτε τρελό, αλλά είναι μια άλλου είδους εμπειρία να κάνεις βραδινούς ποδαρόδρομους ακούγοντας Νίκο Γούναρη, Γιώργο Μουζάκη, Τρίο Κιτάρα, αθηναϊκές καντάδες και τόσα άλλα, σε νότες και σε ιστορίες, από την εκπομπή του Αντρέα... Ακόμα και τώρα, γράφοντας αυτές τις γραμμές, ακούω το "Δεν πάω σπίτι μου απόψε" !

Εναλλακτικά, υπάρχει πολύ καλό ελληνικό λαϊκό τραγούδι από το 1960 μέχρι σήμερα, στιην εκπομή "Μαζί" του Στέλιου Χατζημιχαήλ, επίσης μακρόβιου στο είδος, στο σταθμό Alpha 989. Ο Στέλιος ξεκινάει στις 23:00, ενώ μια ώρα νωρίτερα στο ίδιο μικρόφωνο υπάρχει το άλλο "ιερό τέρας", ο Πάνος Σαββόπουλος, με ρεμπέτικο...

00:00 ~ ... : Παλιότερα άκουγα εκπομπές λόγου. Ανεμολόγιο, του Κ.Λαβίθη στον Real, ή αντίστοιχα αθλητικά κους-κους. Ακόμα και τον Μαζαράκη, που το "τραβάει" μέχρι τη μία και βάλε... Ωστόσο τελευταία προτιμώ να δώ κάποια ταινία στο κινητό, μέχρι να με πάρει ο ύπνος...Ή πάλι, και ραδιόφωνο, αναλόγως με τα κέφια. Ειδικά Σάββατο και Κυριακή (όπου θα αναφερθούμε παρακάτω), ο Παναγιώτης Ρήλλος, ηχολήπτης του Sport FM 94.6, παρουσιάζει την εκπομπή "Εν κατακλείδι", με πολύ καλό και σπάνιο ελληνικό ροκ. Για όσους αντέχουν, από τις 02:00 τα ξημερώματα και μετά...

2. Σαββατοκύριακα

Εδώ θα τα πούμε συνοπτικά, γιατί δεν ακούω ούτε τόσο σταθερά, ούτε όλη τη μέρα. Ωστόσο, δε θα χάσω τη Ζηνοβία Σαπουνά στα Παραπολιτικά, 09:00-11:00 Σάββατο και Κυριακή, στην εκπομπή "Εξαιρέσεις, οι άλλοι όπως βαδίζουν, κι εμείς ανάποδα". Με πολύ ωραίο δηκτικό στυλ, επαγγελματική τεκμηρίωση, "ραδιοφωνικότητα" στη φωνή, και αύρα Θεσσαλονίκης. Η Ζηνοβία, που είναι και εκφωνήτρια των δελτίων του σταθμού, δεν είναι νέα στο χώρο του ραδιοφώνου, κι αυτό φαίνεται στο στυλ με το οποίο κάνει αυτή την εκπομπή. Ο λόγος πλαισιώνεται από καλό ελληνικό τραγούδι και δυνατές ροκιές, σε μικρές αλλά χαρακτηριστικές δόσεις.

Ακούω συχνά και το Μάνο Τσιλιμίδη στην Real, άνθρωπο με ιστορία στο ραδιόφωνο, που έχει κάνει εκπομπές σε διάφορες ώρες και με άλλο περιεχόμενο. Το τρίωρο 14:00~17:00 που κρατάει αυτή την εποχή στον Real FM, περιέχει ενίοτε πολύ ωραίες συνεντεύξεις από ανθρώπους του χώρου της τέχνης. Κι είναι κι ενα περιεχόμενο που δεν τον κάνει πια ευέξαπτο και εριστικό, όπως παλιότερα (και σπάνια, βεβαίως) με τα μεταμεσονύκτια τηλεφωνήματα της "ραδιοβάρκας ο άγρυπνος". Η γκάμα προσκεκλημένων σε ραδιοφωνικές συνεντεύξεις, κινείται από κορυφαία έως σχεδόν άγνωστα αλλά άξια ν' ακουστούν ονόματα.

Τον ακολουθεί 17:00~19:00 ο Γιάννης Σκουλετάκης, παλιός ιδιοκτήτης του Ράδιο Βερόνικα, προκατόχου του Real FM. Mε καλό ελληνικό τραγούδι, και τον τελευταίο καιρό, πολύ συχνά "live" με διάφορα σχήματα στο studio του Real. Ο Γιάννης είναι γνώστης του ραδιοφώνου, και από τους αγωνιστές για την ελεύθερη ραδιοφωνία, σε άλλες εποχές "Υμηττού",,,

Θα ήθελα συχνότερα να ακούω τον Μάνο Ελευθερίου, στα "Λόγια της αγάπης", το Σάββατο 16:00~18:00 στον Αθήνα 984. Πέφτω κατά τύχη σε μεταμεσονύκτιες επαναλήψεις του, τα δύο βράδια του Σαββατοκύριακου. Ωστόσο είναι μια επίσης μακρόβια εκπομπή, με το χαρακτηριστικό ύφος του μεγάλου λογοτέχνη μας...

Τα δύο βράδια του Σαββατοκύριακου όμως, 21:00~22:00, μην ξεχάσετε ν' ακούσετε την εκπομπή "Αυτοσχεδιασμοί" της Μαρίνας Χαρίτου, επίσης στον Αθήνα 984. Ατμοσφαιρική τζαζ, μπλουζ, ημίφως, ποτοαπαγόρευση, ό,τι πιο χαλαρωτικό για τη συγκεκριμένη ώρα της μέρας...Και φυσικά, για ό,τι σας διαλέξει ν' ακούσετε, θα σας μεταφέρει σύντομα και όλη την απαραίτητη πληροφορία...Οι εκπομπές που ήδη χάσατε αδικαιολόγητα, βρίσκονται στην ιστοσελίδα του σταθμού, για να πάρετε γεύση !

Τα βράδια του Σαββάτου, στον Real FM 22:00~01:00, το λόγο έχει ο Ιωσήφ Καλαμαράκης, με τον τυφώνα που ονομάζεται "RMG" (διαβάζεται Αρ-Μι-Τζι). Ραδιοπαιχνίδι με ήδη μεγάλη ιστορία, κεφάτες ατάκες από ελληνικές ταινίες, σπαζοκεφαλιές με τετράδες, τριάδες και άγνωστες φωνές, ένα κεφάτο ραδιοφωνικό βάλσαμο του Σαββατόβραδου. Μια δοκιμή θα σας πείσει.

Την επόμενη μέρα, δε θα παραλείψουμε τις "Κυριακές του πολιτισμού", του Γιώργου Λιάνη, επίσης στον Real FM, 17:00~19:00. Βουτιά στις ιστορικές εποχές και στους ιστορικούς δημιουργούς του ελληνικού τραγουδιού, που όμως φτάνει μέχρι τους δημιουργούς του σήμερα. Ο Γιώργος, με λίγα λόγια και πολλή μουσική, κατά το παλιό σλόγκαν, δίνει πραγματικά πολιτισμό στις Κυριακές μας.

H εβδομάδα θα κλείσει επίσης στον Real, που πραγματικά στις "θεματικές" εκπομπές του , που λέω εγώ (αυτές χωρίς πολιτικό περιεχόμενο), εξακολουθεί να είναι σταθερή αξία... Θεόφιλος Κωτσίδης, Νίκος Μήλιος και Μαρίνος Λιναρδάτος, 22:00~24:00 το βράδι της Κυριακής. Τρεις ... χαλαροί "γιάπηδες" - ή μάλλον "μανατζαραίοι", τώρα που μεγάλωσαν (!), θα κλείσουν με τον καλύτερο τρόπο την εβδομάδα. Με επιλεγμένα ξένα και ελληνικά τραγούδια, και βιογραφικά αφιερώματα σε καλλιτέχνες στους οποίους έχει αναφορά η ημερολογιακή εβδομάδα που κλείνουν σε κάθε εκπομπή.

Μπορεί ο χάρτης να σας φάνηκε ατελείωτος... Σίγουρα είναι, αλλά μιλάτε και με έναν καταναλωτή ραδιοφώνου, όπως είπαμε.

Και φυσικά, ο καταναλωτής-αφεντομουτσουνάρα μου, διατηρεί το δικαίωμα να αλλάξει τον κατάλογο χωρίς προειδοποίηση, που λέμε... Ψάχνει και ψάχνεται διαρκώς, στέκεται με ενδιαφέρον και κριτική ματιά απέναντι στο αγαπημένο του μέσον, στέλνει τα άπειρα μηνύματα με το τί του αρέσει και τί δεν του αρέσει στους παραγωγούς, και προσπαθεί να συμβάλει στη βελτίωσή του πάντα με καλή διάθεση και αγάπη...

P.S. : Θα θυμηθώ με αγάπη παλιότερους παραγωγούς που άκουγα, και που για διάφορους λόγους ανωτέρας βίας ή όχι, σταμάτησα να ακούω ή δε θέλω να ακούω πια : το Γιάννη Καλαμίτση, το Γιώργο Χουδαλάκη και τη Μαριάνθη Κωνσταντάτου, το Σεραφείμ Κοτρώτσο,  τον Κώστα Χαρδαβέλλα και τη Μαίρη Πολλάλη, το Χρήστο Κιούση, την Άννα Πρίγγα, τη Λιάνα Κανέλλη, το Γιώργο Λιάγκα και την Ελεάννα Τρυφίδου, την Ευγενία Μανωλίδου, τους Τάκηδες (Τρακουσέλη-Πουρναράκη), το Δημήτρη Σταυρόπουλο και το Δήμο Βερύκιο, φυσικά τον μέγιστο Γιάννη Διακογιάννη, με τις μουσικές του εκπομπές εκείνα τα απογεύματα Παρασκευής,  κι άλλους που δε θυμάμαι, ιδίως τώρα που είναι μιάμιση τη νύχτα... Και που, σε άλλες εποχές και υπό άλλες συνθήκες, μου χάρισαν κι εκείνοι ατέλειωτες ώρες "ραδιοφωνικής κατανάλωσης"... Ο ραδιοφωνικός χάρτης θυμίζει εύπλαστο ζελέ, είναι δυναμικός και διαρκώς ανανεωνόμενος, πατάει όμως και σε σταθερές αξίες, ακολουθούμενες "από σταθμού εις σταθμόν"...